چکیده: امروزه همه سازمانهایی که در کاهش و یا جلوگیری از بحران ها نقش دارند، اذعان دارند با پیشرفت تکنولوژی و فناوری اطلاعات دیگر قادر نیستند از روش های سنتی در مقابل بحرانها موفق باشند بلکه اجرای مراحل مدیریت بحران کاهش، آمادگی، پاسخ، بازگشت و بازسازی نیازمند داشتن دانش متناسب با هر اقدامی می باشد و دانشی از بکارگیری بهترین نحوه از مجموع اطلاعات موجود می باشد.

رویکرد مدیریت دانش با تلفیق فناوری مداری و انسان مداری این امکان را به ما می دهد که بتوانیم در مواجهه با بحرانها موثرتر و کارآمدتر مدیریت کنیم. اینکه چقدر می توان با اجرای فرآیندهای مدیریت دانش در انجام بهتر فرآیند مدیریت بحران نقش ایفا کند موضوع بررسی این مقاله می باشد که سعی شده است به نقش مدیریت دانش در مدیریت بحران - هر دو از موضوعات جدید در دهه های اخیر می باشد- پرداخته و راهکارهای عملی آن را ارائه نماییم.

مقدمه:

مردم در سراسر جهان همه روزه با وقایعی روبرو می شوند که به منجر به مرگ، آسیب، تخریب اموال و اختلال در فعالیتهای روزانه خواهند شد. که بعضی از این حوادث طبیعی همانند سیل، زلزله، طوفان، سونامی، خشک سالی و...  و بعضی غیر طبیعی و ساخته دست بشر مانند حوادث صنعتی، هسته ای، کامپیوتری، حمل و نقل، جنگها و...  می باشند که اثرات نامطلوبی بر افراد، گروهها، جوامع و حتی ملتها دارند. 
بشر همواره در هر برهه از زمان و در طول تاریخ، برای مقابله با این حوادث و بحرانها، شیوه های متناسب با امکانات موجود در جامعه به کار برده است.  که با صنعتی شدن جوامع و گسترش تکنولوژی نه تنها این حوادث و بحرانها کاهش پیدا نکرده بلکه افزایش یافته و در نتیجه ماهیت مقابله با آن نیز پیچیده تر و دشوارتر گردیده است بطوریکه بدون اتکا به  فنون علمی و  دانش امکان مقابله با آن مشکل و یا غیر ممکن می باشد

.
1-مدیریت بحران:

1-1)تاریخچه: واژه بحران یا Crisis بیش از 5 قرن پیش مطرح شد. اولین ساختار رسمی مقابله با بحران در جهان به قرن هفدهم برمی گردد. یکی از اولین اقدامات عملی برای مقابله با فاجعه، اطفای آتش سوزی بزرگ لندن در سال 1666 میلادی می باشد. این خسارت باعث شکل گیری تدریجی دو شکل از مهمترین گونه های غیر ساختاری کاهش اثرات بلایا شامل آیین نامه ها و مقررات و بیمه ساختمان گردید. در حدود یک قرن بعد از آتش سوزی بزرگ لند، در سال 1752 بنجامین فرانکلین اولین شرکت بیمه آتش سوزی موفق را در آمریکا تاسیس کرد.
عبارت امروزی مدیریت بحران برای اولین بار توسط مک فامارو- با توجه به امکان درگیری موشکی  آمریکا و کوبا- عنوان گردید. و با موضوع مدیریت بحران در بلایای طبیعی اولین بار در سال 1989 در هشتمین کنفرانس جهانی زلزله در آمریکا توسط دکتر فرانس پریس مطرح شد.
در کشور ما، ایران، نیز در تاریخ 17/3/1348 قانون پیشگیری و مبارزه با خطرات سیل به تصویب مجلس رسید و بعد از آن در سال 1386 قانون مدیریت بحران کشور به تصویب مجلس رسید که به صورت سازمان شکل گرفت.
1-2)بحران: صاحبنظران حوزه های مختلف دانش بشری از بحران تعریف خاصی ارائه نموده اند که به نظر بوث بحران، موقعیتی است که افراد گروهها و سازمانها با آن روبرو می شوند و با استفاده از رویه های مورد عمل معمول، قادر به مقابله با آن نیستند، بروز استرس فراوان ناشی از تغییرات ناگهانی ، در ذات چنین موقعیتهایی نهفته است.
بعبارت دیگر بحران، یک موقعیت فوریتی که نیاز آنی به تغییر ایجاد می کند. این تغییرات می تواند در برنامه، رفتار، سیاست ها، و سازماندهی دولتی یا نهادی باشد، مانند کودتای سیاسی.
1-3)مدیریت بحران: به مجموعه طرحها و روشهای پیشرفته و خاصی گفته می شود، که جهت پیشگیری و مهار بحران مورد استفاده قرار می گیرد.( نودل،1988)
از آنجا که بدون وجود مدیریت بحران و برنامه ای برای هدف های ضروری، در دوره های بلند مدت و کوتاه مدت(یا در هر دو دوره) بحرانهای شدید ایجاد شده و روابط از بین می رود، و هیچ سازمانی مصون نخواهد ماند(جک کاتزچاک، ترجمه پارسائیان2002) لذا این نگاه مدیریت بحران را مهم نموده است.
بعضی معتقدند مدیریت بحران همان مدیریت ریسک می باشد در صورتیکه این دو با هم تفاوت دارند بطوریکه مدیریت ریسک فرایندی با استفاده از عوامل اقتصادی اجتماعی و سیاسی جهت حداقل رساندن خسارات حوادث  در جامعه است. اما مدیریت بحران با بکار گیری همه اجزای مدیریت بحران برای اجرای مدیریت ریسک بطوریکه شامل همه آسیب ها در سطوح ملی- دولتی و خصوصی و هماهنگ سازی آن جهت کاهش آسیب و بازسازی آن با استفاده از چهار مرحله مدیریت بحران(1-پیشگیری-2-آمادگی-3-مقابله-4-بازسازی)می باشد.

1-4)مراحل چهارگانه مدیریت بحران:
1- پیشگیری: این مرحله شامل هر فعالیتی است که از برووز فوریت پیشگیری می کند. این فعالیت ها در صد بروز فوریت یا خسارت ناشی از آن را کاهش می دهد. فعالیتهای مرحله پسشگیری باید مدتها پیش از بروز فوریت مورد توجه قرار گیرند.
2- آمادگی: این مرحله در برگیرنده برنامه های حصول اطمینان از کارآمدی و موثر بودن مرحله پاسخ است. هدف از این مرحله به حداقل رساند خسارت ها می باشد. 
3- پاسخ: اولین مرحله بعد از وقوع فوریت یا سانحه اجرا می شود. این مرحله شامل کلیه اقدامات جستجو و نجات، امداد، پناه دهی و درمان است تا علاوه بر حفاظت از جان و مال و امنیت مردم و جامعه امکان به وقوع پیوستن صدمات ثانویه را کاهش دهد.
4- بازگشت و بازسازی: فعالیتها این مرحله شامل اقدامات لازم برای اصلاح و تعمیر همه سیستم ها، بازشگت به حالت عادی است.

2-مدیریت دانش:
2-1)تاریخچه: مدیریت دانش از تمدن های کهن، پیش از ظهور فناوری اطلاعات، آغاز شده است که یکی از قدیمی ترین اشکال آن را می توان سنت نقل سینه به سینه و استفاده از حافظه انسان برای ذخیره دانش عنوان کرد. که این شیوه در سراسر جهان وجود داشته است. فرآیند انتقال با تکرار مطالب از پدر به پسر یا در میان قبیله انجام می گرفت. که این پیامها شامل نقل داستان، رویا، تاریخ و شنیده ها و خاطرات و داستانهای تاریخی، شعر و آواز و ضرب المثل بود. که در گذ زمان نیز کلمات تا حدودی عوض می شده و دچار تغییرات می گردیده است که جهت این اشکال و  جلوگیری از این تغییرات به نوشتن روی آورده اند که سومریان با سکنی گزیدن در جنوب بین النهرین با استفاده از خاک رس و نی به عنوان لوح و قلم، خط میخی را اختراع کردند. 
اولین جرقه های مدیریت دانش را می توان به جورج الیوت روزنامه نگار انگلیسی در سال 1876 در مقاله ای با عنوان« دانش، مایه قدرت نسل آتی» نسبت داد. که یک قرن صحت این جمله بر همگان آشکار گردید. 
مدیریت دانش در اواسط دهه هشتاد پا به عرصه رقابت جهانی گذاشت و در مدت زمان نسبتا کوتاهی ابزار کسب مزیت رقابتی پایدار شد. این تئوری بر نیاز سازمان به سازماندهی سرمایه های فکری متمرکز است(حاتمی، 1387)
مدیریت دانش، گزینه بسیار مطلوبی در مقابل شکست طرحهای مدیریت سنتی می باشد و باعث ایجاد مهندسی مجدد کسب و کار می گردد.
2-2)دانش: دانش شامل آگاهی و درک مجموعه ای از اطلاعات و اینکه چگونه این اطلاعات به بهترین نحوه به کار گرفته شوند، می باشند( سن20004) و به عبارت دیگر دانش شکل غنی شده و بارور شده اطلاعات می باشد که همراه فهمیدن چگونگی و چرایی است(رمضانی، 1383)
دو نوع دانش وجود دارد یک «دانش آشکار یا صریح» و دیگری « دانش ضمنی».
دانش آشکار دانش رسمی است که می توان آن را در گروه اطلاعات، طبقه نمود و در قالب مدارک و اسناد سازمان قابل یافت می باشد.
دانش ضمنی دانش شخصی است که ریشه در تخصص افراد دارد و به طور مستقیم و به صورت رو در رو مبادله و به اشتراک گذاشته می شود .دانش ضمنی می تواند به روش موثر و مستقیم تری انتقال یاید ولی کسب دانش آشکار به صورت غیر مستقیم است.(بورقوف، 1997)
2-3)مراحل تبدیل دانش (نوناکاتاکی چی):
1- از دانش ضمنی به دانش ضمنی. فرآیند ارتباط اجتماعی از طریق تجربه و تعامل مشترک
2-  از دانش صریح به دانش صریح. فرآیند ترکیب از طریق شکل دهی مجدد دانش صریح موجود با انجام دادن عملیاتی از قبیل مرتب سازی، طبقه بندی، و بومی سازی که به تولید دانش منجر شود
3- از دانش ضمن به دانش صریح. فرآیند برون سازی با استفاده از تشبیهات و زبان مجاز و تمثیل
4- از دانش صریح به دانش ضمنی. فرآیند درون سازی با طی فرآیند یادگیری.
2-4)مدیریت دانش: مدیریت دانش را به عنوان فرآیند جمع آوری، سازماندهی و ذخیره سازی تخصص ها و تجربه های سازمانی از جاهایی که وجود دارند و توزیع در جاهایی که می تواند به بهبود و تغییر ادراک و عملکرد کارکنان سطوح مختلف سازمان یا ایجاد درآمد بیشتر و به طور کلی ایجاد ارزش برای سازمان کمک کند، تعریف نمود.(فراتی حسن، 1387)
بعبارت دیگر مدیریت دانش فرآیندی است که طی آن سازمان به ایجاد ارزش از داراییهای فکری و دانش-محور می پردازد.
 فرآیندهای مدیریت دانش منجر به تغییر اساسی در ساختار و زمینه سازمان شده است. سازمانهایی که از مدیریت دانش بهره می برند نسبت به دیگر سازمانها از تفارت چشمگیری برخوردار هستند که بکارگیری بهتر منابع انسانی، دستیابی بیشتر به دانش شخصی دیگران، ارتباط دادن افراد به اطلاعات دانش و افراد دیگر، آسانتر کردن انتقال دانش در سراسر سازمان و... را می توان برشمرد.
2-5)تجربه: یکی از صور دانش در عرصه سازمانی، تجربه است. مفهوم تجربه مترادف با بیان مشاهدات، تجزیه و تحلیل، اندازه گیری، ثبت، مقایسه، تمثیل، طبقه بندی و تعریف فعل و انفعالات پدیده هاست. 
تجربه در تعریف دیگر، فرآیند  حصول دانش یا مهارت در یک مقطع زمانی خاص است که از طریق مشاهده و انجام کاری معین حاصل می شود. 
هدف اصلی در فرآیند مستند سازی تجریبات، الگو برداری و کسب تجربه از رویدادهای گذشته برای بهبود عملکرد آتی مدیران، کارکنان و سازمان می باشد.       از چالش های پیشرو در مستند سازی تجربیات، در حال حاضر، به نظر می رسد که بنا به دلایل شخصی و حرفه ای، برخی از مدیران میلی به مستند سازی تجربیات خود ندارند زیرا از یک طرف عدم اطمینان و تغییرات محیطی بر عرصه فعالیتهای سازمان سیطره داشته و مدیران تصور می کنند که وضعیت های گذشته ممکن است در آینده رخ ندهند. از طرفی دیگر، جلوگیری از بروز اشتباهات و گرفتاری های پیشین در فرآیندها و عملیات کاری، امری اجتناب ناپذیر تلقی گردد.
2-6)ایجاد ارزش: ایجاد ارزش، مستلزم به اشتراک گذاری دانش بین کارکنان، بخشهای سازمانی و یا حتی سایر سازمانهاست. مدیران موفق همواره از داراییهای فکری موجود در سازمان خود استفاده کرده و به آن پی برده اند، اما اغلب این فعالیتها به صورت غیر سیستماتیک و ساختار نیافته انجام گرفته است، به نحوی که مدیران از انتشار و گسترش دانش کسب شده در سطح سازمان اطمینان نیافته اند 
2-7)فناوری: مدیریت دانش بیشتر از اینکه یک فناوری و یا محصول باشد یک تکنولوژی است. مدیریت دانش به وسیله فناوری اطلاعات تسهیل می شود اما خود فناوری اطلاعات، مدیریت دانش نیست.
2-8)منابع انسانی: امروزه کاملا پذیرفته است که پیاده سازی مدیریت دانش موفقیت آمیز مدیریت دانش مستلزم تعامل مدیریت دانش و مدیریت منابع انسانی است. این موضوع نگرش سیستمی به مدیریت دانش نیز کاملا مورد تاکید قرار گرفته است.
پیاده سازی پروژه های مدیریت دانش  مستلزم پذیرش فرهنگی آن توسط کارکنان است. در همین راستا باید تلاشهای در زمینه تغییر رفتار کارکنان به منظور پذیرفتن استفاده از مدیریت دانش انجام گیرد. اصولا چنین پروژه هایی نیازمند حمایت گسترده مدیران ارشد سازمان به منظور تسهیل پیاده سازی پروژه است.
2-9)کارکردهای مدیریت دانش:

یکی از اهداف یا کارکردهای مدیریت دانش برقراری ارتباط میان افرادی است که می دانند با افرادی که نمی دانند، طوری که به تدریج دانش های فردی به دانش های سازمانی تبدیل شود. 
کارکرد دیگر مدیریت دانش رشد و ارتقای دانش در تمامی ابعاد و تشویق و توسعه فرهنگ دانش بین کارکنان است. بین منظور لازم است تکنولوژی اطلاعات فراگرفته شود و تاثیرات اساسی آن در این فرآیند درک شود و سیستم دانش و ارتباط میان عناصر آن به خوبی شناسایی و تحلیل شود تا انتقال و توسعه دانش به نحو مطلوب صورت پذیرد. در حقیقت هدف نهایی مدیریت دانش، افزایش هوشمندی و یا بهره هوشی سازمان است.
با توجه به این سازماندهی مراحل توسعه مدیریت دانش در سازمان، شناخت وضعیت موجود سازمان در زمینه مدیریت دانش(هر سازمان، با توجه به فعالیتهایی که در زمینه مدیریت دانش انجام داده، در سطحی از بلوغ قرار می گیرد که این سطح نشان دهد وضعیت جاری سازمان در زمینه مدیریت دانش است) و تعیین عوامل موثر بر تصمیم گیری یک سازمان به کارگیری و بهبود مدیریت دانش امر ضروری و حیاتی است.

3- مدیریت بحران دانش محور
در بیانیه شماره 2 سند پروتکل بین الملی هیوگو ژاپن در سال 2005، شکاف ها وچالشهای موجود در زمینه کاهش خطر بحران ها را در پنج زمینه اساسی معرفی نموده است که یکی از آنها مدیریت دانش می باشد.

3-1)مدیریت بحران دانش محور مبتنی بر تبدیل دانش: (قبل از حادثه) 
1-تبدیل دانش ضمنی به دانش ضمنی: با برگزاری کلاسهای آموزشی، مانورها و ضمن خدمت، همایش ها و کنفرانس ها . 
2-تبدیل دانش ضمنی به دانش صریح: مستندسازی دانش ضمنی به منظور استفاده دیگران. به صورت مکتوب، تصویر ،  فیلم و...
3-تبدیل دانش صریح به دانش صریح: با تدوین کتب و مجلات مربوطه و انتشار آن در سازمان
4-تبدیل دانش صریح به دانش ضمن: با مطالعه و یادگیری و انجام دادن آن، بیان کردن، و تجربه شدن.

3-2)مدیریت بحران دانش محور مبتنی بر فناوری: 
با توجه به پیشرفت و تحول همه روزه اطلاعات در جهان کنونی و عصری به نام عصر انفجار اطلاعات، در ارتباط با بلایای طبیعی شناسایی و مهار آن ها، علاوه بر بحث تخصصی و علمی بودن، تا حد زیادی به مباحث مدیریتی و ساختاری مربوط می شود. بدیهی است که مدیریت و بطور اختصاصی مدیریت بحران، قبل هر چیز یک نظام تصمیم گیری است و برای تصمیم گیری درست، دسترسی به تازه ترین اطلاعات از ضروریات است. ایجاد شبکه قوی و پویای اطلاعاتی در ارتباط با بلایای طبیعی می تواند، مدیران یا تصمیم گیران عالی را در استای هدایت صحیح حرکت ها یاری دهد و در نهایت منجر به کاهش عواقب نامطلوب آن شود.
بی شک خسارت جبران ناپذیر وارد شده، ناشی از عدم برنامه ریزی قبل از رویارویی، ویا عدم آمادگی برای مقابله، همراه با عوارض نامطلوب آن ها پس از وقوع می باشد. عوارض تلخ حوادث تنها در ویرانی های فیزیکی خلاصه نمی شود، بطوریکه بعد از سانحه علاوه بر مرگ و میر و ویرانی ها، مسائل دیگری از قبیل بیماریهای واگیردار، بزهکاری ها، اختلالات روائی، فروپاشی اقتصاد ناحیه و... حادث می گردد، که لاجرم در جهان امروز کوشش های مقابله با این عوارض، مبحثی به نام مدیریت بحران را بوجود می آورد.
مدیریت بحران دانش محور درصدد است با برنامه ریزی مناسب، جامعه را برای پیشگیری، آمادگی، امداد و بازسازی مهیا نماید. 
از طرفی تحقق برنامه های مدیریت بحران با اتکا بر دانش و از طریق تحلیل داده ها و اطلاعات، امکان پذیر است. اغلب این داده ها خصیصه فضایی دارند و می توانند به نقشه تبدیل شودن. 
هنگام وقوع بلایای طبیعی، عملیات مختلفی برای نجات افراد حادثه دیده همانند معرفی پناهگاه ها، تدارکات پزشکی، بازسازی های اولیه و تعیین محل اسکان موقت و... که بایستی در راستای بحداقل رساندن خسارت صورت پذیرد. ارایه این خدمات به صورت جامع ممکن نیست، مگر اینکه سیستم های اطلاعات از جمله سیستم های اطلاعات جغرافیائی (جی آی اس) پشتیبان مراکز مدیریت بحران باشند. 
با بروز بحران اولین و مهمترین سیستمی که مورد تهدید و نابودی قرار می گیرد، نظام اطلاعاتی منطقه بحران زده است، بدون وجود این نظام هرگونه کمک رسانی و امداد، نه تنها مثمر ثمر نیست حتی ممکن است منجر به بحران های بعدی شود. نظام اطلاعاتی سنتی بسیار خطر پذیر بوده و انعطاف پذیری لازم برای تطبیق و کار در شرایط بحرانی را ندارد. 
فن آوری اطلاعات می تواند با ایجاد یک نظام اطلاعاتی مدرن، منسجم، پویا ومنعطف ، که از اصول اولیه تولید و اشتراک دانش در مدیریت دانش است، به خوبی شرایط متغیر و متحول بحران را در خود هضم کرده و کمک بسیار بزرگی برای تصمیم های مدیران باشد. استفاده موثر از ابزارهای جدید فن آوری اطلاعات مانند سیستم های انتقال اطلاعات ماهواره ای، سیستم های تشخیص هویت افراد مصدوم و فوت شده، سیستم های پردازش اطلاعات، مانند سیستمهای یکپارچه سازی اطلاعات مانند اینترنت می تواند دامنه ی خسارت بحران را کاهش دهد و از بروز بحران های ثانوی نیز جلوگیری کند.
زیرساخت اطلاعات، کلید اصلی تمام جنبه های مدیریت بحران دانش محور می باشد. در تلاش های قبل از حادثه، شبکه ها برای آموزش و ایجاد تجربیات مجازی مورد استفاده قرار می گیرند. در زمان پاسخگویی به بحران، شبکه ها باعث تبادل اطلاعات بین مسئولان مختلف و تهیه و انتشار اطلاعات لازم به مردم می شوند. نیازهای اطلاعاتی برای مدیریت بحران به یک زیرساخت ارتباطی بستگی دارد که در برابر خرابی ها مقاوم باشد، به خصوص وقتی که برای در دست گیری بحران و عواقب پس از آن به این سیستم ها نیاز است.
ویژگی های کاربرد سیستم های اطلاعاتی در رابطه با بلایای طبیعی: 
1- سریع بودن و ضربتی بودن آن ها
2- حجم بالا و وسیع دامنه عملکرد آن 
3- غیر قابل کنترل بودن
4- غیر قابل پیش بینی بودن(در دراز مدت)
5- محتاج سرعت عمل بودن در امداد رسانی ها

سیستم مدیریت اطلاعاتی بحران های طبیعی:

یک سیستم کاملا یکپارچه متشکل از انواع سیستم های تصمیم گیری به شرح ذیل می باشد:
1- سیستم پشتیبانی تصمیم گیری در خطر(HDSS) : مجموعه فعالیتهای مورد نیاز قبل و در حین و بعد از حادثه را پیشنهاد می دهد. مهمترین خصوصیت این سیستم بهره گیری از سیتم DSS و تولید کننده گزارش و سیستم مدیریت داده می باشد که به کاربران امکان را می دهد با کمترین هزینه و اثر جانبی از این سیستم بهره گیرند.  تولید اطلاعات کلیه سازمانهای دولتی و غیر دولتی می  تواند باشد. قالب داده ها می تواند تصویر، بانک اطلاعاتی، GPS، نقشه های جغرافیائی و... باشد.
2-  سیستم توزیع داده (DSS): یک سیستم که نقش پورتال و مدیریت کاربران سیستم مدیریت اطلاعات بحران را برعهده دارد. این سیستم کنترل می کند که چه کسانی، به چه اطلاعاتی و در چه زمان و در چه مکانی به اطلاعات دسترسی دارند.
3- سیستم مدیریت داده ها(DMS): به مجموعه ای از امکانات سخت افزاری و نرم افزاری اطلاق می شود که قبل و حین و بعد از بحران می تواند برای مدیریت بحران استفاده قرار گیرد.
4-  پشتیبانی تصمیم گیری (DSS): یک سیستم تعاملی هوشمند است که در برنامه ریزی به مدیران کمک می کند. تخمین آسی و نقشه های شماتیک بحران و راه حل های پیشنهاد شده و اعلان اخطار و پشتیبان تصمیم گیری و پیش بینی ریسک و تحلیل آماری می باشد.
5-  پردازش داده ها و توسعه نرم افزاری کاربردی(DPAD): سیستم شامل یک سری ابزارهای کاربردی تحلیل داده ها می باشند که براساس داده های ورودی  تحلیل هایی را انجام داده و قبل از رخداد حادثه اخطار هایی را می دهند.

اطلاعات مورد نیاز سیستم مدیریت اطلاعاتی بحران: 
الف) اطلاعات قبل از وقوع حادثه: 
1-اطلاعات مربوط به منطقه مورد نظر شامل امکانات و تجهیزات  موجود در آن
2-اطلاعات مربوط به نزدیکترین شهرهای مجاور و تجهیزات و امکانات موجود در آن ها.
3- اطلاعات مربوط به سابقه حوادث اتفاق افتاده در آن محل و عواقب آن.
4-اطلاعات مربوط به سابقه ی حوادث اتفاق افتاده در آن محل و مناطقه مشابه.
5-اطلاعات مربوط به تعداد افراد ساکن در محل و چگونگی پراکندگی سنی و جنسی منطقه.
6-اطلاعات مربوط به ساختار جغرافیائی شهر و نقاط آسیب پذیر آن.
7-اطلاعات مربوط به شبکه های آب و برق و تلفن و گاز در سطح شهر و مشخصات جانبی آن ها.
8-اطلاعات مربوط به نقشه های جغرافیائی و ژئوپولیتیک با درج موانع طبیعی و مصنوعی موجود در سطح شهر شامل پل ها، گذرگاه ها و معابر، جاده ها و...
9- اطلاعات مربوط به علائم گویای وقوع حادثه بخصوص سیلاب ها
10- اطلاعات مربوط به فرهنگ و عقاید و عادات مردم شهر در هنگام مواجه با حوادث و بلایا ی طبیعی
11- اطلاعات مربوط به مراکز درمانی، داروخانه ها، تعداد پرسنل درمانی و تجهیزات موجود در مرکاز درمانی و ظرفیتهای پذیرش آنها.
و.....
ب) اطلاعات حین وقوع حادثه: 
این اطلاعات هنگام وقوع تا هنگام خاتمه حادثه است، که در مورد زلزله این زمان کمترین مقدار خود یعنی چند ثانیه کاهش پیدا کرده و موضوعیت خود را از دست می دهد و در ارتباط با دیگر حوادث طبیعی موضوع قابل بررسی و برنامه ریزی بیشتر  می باشد.

ج) اطلاعات بعد از  خاتمه حادثه(عواقب حادثه): 
1-اطلاعات مربوط به محل یا محل های وقوع حادثه
2-اطلاعات مربوط به خسارات مالی 
3-اطلاعات مربوط به تلفات جانی حادثه
4-اطلاعات مربوط به مجروحان و آسیب دیدگان
5-اطلاعات مربوط به بی سرپناهان ناشی از حادثه
6-اطلاعات مربوط به نیازمندیهای آسیب دیدگان
7-اطلاعات مربوط به حوادث جانبی نظیر آتش سوزی ها، انتشار بیماری ها، سرقت هاو..
8-اطلاعات مربوط به روش های ممکن برای امداد رسانی 
9-اطلاعات مربوط به احتمال وقوع بلایای مشابه
و...

نتیجه گیری:

با تبدیل دانش های ضمن و صریح و جمع آوری این اطلاعات ، دسته بندی و پردازش آن ها توسط سیستم ها و یکپارچگی اطلاعات منابع مختلف موجود در سازمانها و ارگانهای مختلف در هنگام رخداد حوادث طبیعی با گستردگی زیاد می توان مدیریت منابع را بصورت بهینه انجام داد تا از میزان خسارت ها کاسته شود.

منابع:
1- جباری، محمد علی و امیرخانی،امیرحسین-مدیریت دانش در مدیریت بحران-1388
2- پورحیدری، غلامرضا و ولدبیگی، برهان الدین- پیشگیری و آمادگی در بحران، 1389
3- بابا محمودی، عبدالرضا و شجاعی امیر احمدی-مرکز عملیات فوریتی، 1388
4- بهادری، هادی و خورشید کامبیز و ابراهیم نیا- نگاهی به مدیریت بحران در ایالات متحده امریکا، 1386
5- پورحیدری، غلامرضا و ولدبیگی، برهان الدین- مقابله و بازسازی در بحران ها،1389
6- جهانگیری، کتایون- آشنایی با نظام مدیریت بحران در ایران و برخی کشورهای جهان،1389
7- جک گاتز چاک- مدیریت بحران، ترجمه علی پارسائیان،1383
8- سرلک، محمد علی و فراتی، حسن –سیستم های اطلاعات مدیریت پیشرفته،1387
9- سهرابی، بابک و دارمی، هادی- مدیریت دانش با رویکرد ام بی ای، 1389
10- جعفری مقدم، سعید-مستند سازی تجربیات مدیران از دیدگاه مدیریت دانش،1382
11- نوروزیان، میثم-مقاله دانش مدیریت دانش
12- رستمی، علی اصغر –مقاله مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده 
13- واعظی، رضا- نگاهی دانش مدار به مدیریت دانش
14- حسینقلی زاده، رضوان-مقاله استراتژی تبدیل دانش فردی به دانش سازمان